Nhìn sâu vào lõi trong của tinh vân Con cua (Crab Nebula/M1), hình ảnh cận cảnh này hé lộ "nhịp tim" của một trong những tàn dư supernova được biết tới và nghiên cứu nhiều nhất trong lịch sử. Vùng trong của tinh vân phát ra những tín hiệu đều đặn của xung điện từ và các hạt mang điện trong từ trường của nó.
Sao neutron ở trung tâm của tinh vân có khối lượng tương đương với Mặt Trời của chúng ta nhưng nó được nén lại trong một khối cầu siêu đặc có đường kính chỉ vài dặm. Quay với tốc độ 30 vòng mỗi giây, sao neutron này phóng ra những dòng năng lượng có thể ghi nhận được một cách đều đặn.
Kính thiên văn không gian Hubble của NASA đã tập trung ghi hình khu vực bao quanh sao neutron (điểm sáng nằm bên phải trong số hai ngôi sao sáng ở gần trung tâm bức ảnh) và phần tàn dư dạng sợi mở rộng ra quanh nó. Cái nhìn sắc nét của Hubble đã ghi lại được những chi tiết phức tạp của vùng khí sáng này, cho thấy những dòng khí dạng sợi xoáy màu đỏ. Bên trong lớp vỏ đó là vùng ánh sáng xanh ma quái chính là bức xạ phát ra bởi các electron chuyển động xoáy ở gần vận tốc ánh sáng trong từ trường mạnh quanh lõi sao đã chết.
Sao neutron là một minh chứng cho những quá trình vật lý dữ dội và sự khốc liệt không thể tưởng tượng nổi của vũ trụ. Những dòng sáng chuyển động ra phía ngoài từ sao neutron với vận tốc bằng một nửa vận tốc ánh sáng tại thành một vòng mở rộng. Các nhà khoa học tin rằng những dòng này xuất phát từ sóng xung kích biến gió vận tốc cao từ sao neutron thành những hạt năng lượng rất cao.
Khi bức xạ "nhịp tim" này được phát hiện lần đầu vào năm 1968, các nhà thiên văn học thấy rằng họ đã phát hiện ra một loại thiên thể mới. Ngày nay các nhà thiên văn biết rằng nó là một dạng tàn dư supernova, gọi là pulsar - hay sao neutron quay nhanh. Những thiên thể này như những ngọn hải đăng giữa các ngôi sao, chúng là vô giá đối với việc tiến hành rất nhiều quan sát và nghiên cứu, trong đó có việc tìm kiếm và đo đạc sóng hấp dẫn.
Vụ nổ supernova tạo thành tinh vân Con cua đã được ghi nhận bởi các nhà thiên văn Trung Quốc vào năm 1054. Tất nhiên khi đó bản chất của nó không được hiểu rõ mà phải đợi đến những quan sát và nghiên cứu của thiên văn học hiện đại. Tinh vân này đủ sáng để có thể nhìn thấy qua các kính thiên văn nghiệp dư, nó ở cách chúng ta khoảng 6.500 năm ánh sáng trong chòm sao Taurus.
L.C
Theo Science Daily
