Europa

Kính thiên văn không gian James Webb (JWST) vừa cho thấy sự có mặt của carbon dioxide ở vệ tinh Europa của Sao Mộc, làm tăng thêm khả năng về việc thế giới nước lạnh giá này có thể có sự sống.

Europa nhỏ hơn Mặt Trăng của Trái Đất một chút, được bao phủ bởi một lớp nước đóng băng với đại dương nước mặn phía dưới. Sự có mặt của nước lỏng khiến Europa là một đối tượng đầy hứa hẹn đối với các nhà khoa học trong việc tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất. Nhưng trước đây, chưa từng có bằng chứng nào cho thấy đại dương của vệ tinh này có chứa những phân tử thích hợp, đặc biệt là carbon, là thành phần thiết yếu cho sự sống.

Phát hiện mới của JWST rất hấp dẫn bởi carbon dioxide (CO2) vừa được phát hiện dường như không được mang tới bởi thiên thạch hoặc tiểu hành tinh, mà nó xuất hiện ở một vùng còn rất trẻ về địa chất có tên là Tara Regio. Điều đó gợi ý rằng loại khí này hình thành ngay trên Europa.

"Những quan sát trước đây của kính thiên văn không gian Hubble đã cho thấy bằng chứng về đại dương nước mặn ở Tara Regio," Samantha Trumbo - nhà khoa học hành tinh ở Đại học Cornell - cho biết. "Giờ đây chúng tôi đang thấy carbon dioxide cũng tập trung rất nhiều ở đó. Việc đó gợi ý rằng nguồn gốc của carbon này có lẽ ở đại dương phía dưới."

Trumbo là tác giả chính của một trong số hai bài báo về những quan sát mới về Europa đăng trên tạp chí Science hôm 21 tháng 9 vừa qua. Theo Heidi Hammel ở Hiệp hội Đại học Nghiên cứu về Thiên văn học, nhờ khả năng quan sát của JWST, các nhà nghiên cứu chỉ cần ít phút quan sát để phân biệt được những chi tiết trên Europa.

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy dấu hiệu của carbon ở cả dạng tinh thể và dạng không định hình trên Europa. Họ thấy độ tập trung cao ở nơi mà các nhà thiên văn gọi là những "vùng hỗn độn", nơi mà lớp vỏ bề mặt bị đứt gãy và qua đó có sự vận chuyển vật chất giữa bề mặt và đại dương phía dưới. Vì carbon dioxide không thể tồn tại lâu trên bề mặt Europa, các nhà nghiên cứu cho rằng carbon chỉ mới đi lên từ đại dương trong khoảng thời gian tương đối gần đây. Bề mặt của Europa có tuổi trung bình khoảng 60 triệu năm, dựa trên những nghiên cứu năm 2022. Những khu vực hỗn độn về cơ bản có tuổi trẻ hơn tuổi trung bình của bề mặt.

Các nhà nghiên cứu đang lên kế hoạch cho hai nhiệm vụ tới Europa trong những năm tới. Tàu Europa Clipper của NASA dự định sẽ được phóng vào năm 2024, sẽ thực hiện các quan sát vệ tinh này từ quỹ đạo, với mục tiêu tập trung tìm kiếm các phân tử và điều kiện cần thiết cho sự sống. Trong khi đó, ESA sẽ phóng Vệ tinh thăm dò các vệ tinh băng của Sao Mộc (viết tắt là JUICE) vào tháng 4 năm sau và dự kiến sẽ tới đích vào năm 2031. Con tàu này sẽ thực hiện 35 lượt bay qua các vệ tinh Europa, Ganymede và Callisto.

R.T
Theo Livescience