Chúng ta đều tự hỏi liệu chúng ta có đơn độc trong vũ trụ hay không. Khi mà những hành tinh được cho rằng có tiềm năng cho sự sống, những tín hiệu kỳ lạ từ không gian và cả những cuộc điều trần về UFO đang tràn lan trên các mặt báo, mọi thứ đang trở nên giống như chúng ta đang sắp phát hiện ra một điều gì đó lớn lao về người ngoài hành tinh. Nhưng chứng cứ khoa học tốt nhất mà chúng ta đã tìm thấy về sự tồn tại của sự sống ngoài hành tinh là gì?
Thực tế đáng buồn là hiện tại chưa có chứng cứ nào. Không có chứng cứ khoa học về người ngoài hành tinh trong các video UFO đã được công bố, trong những con bò bị biến dạng bởi những vết thương được đổ lỗi cho người ngoài hành tinh hay trong những cái xác được cho là của họ. Cũng không hề có chứng cứ nào trong những nghiên cứu học thuật chính thống. Live Science đã trao đổi với các chuyên gia để xác minh điều này.
"Hiện tại chưa có chứng cứ nào," Giáo sư Sara Seager, nhà vật lý thiên văn và nhà khoa học hành tinh tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và tác giả của "The Smallest Lights in the Universe: A Memoir" (Những ánh sáng nhỏ bé nhất Vũ trụ: Hồi ký) (NXB Crown, 2020), khẳng định.
Nikku Madhusudhan, một giáo sư về vật lý thiên văn và khoa học ngoại hành tinh tại Đại học Cambridge, cũng đưa ra phản hồi tương tự: "Tôi không nghĩ chúng ta có chứng cứ rõ ràng vào lúc này về bất kỳ loại sự sống ngoài hành tinh nào."
Tuy nhiên, có lý do tốt để hy vọng rằng bằng chứng cuối cùng sẽ xuất hiện, ngay cả nếu nó không được mang tới bởi một "người màu xanh nhỏ bé".
Madhusudhan cho biết "có những dấu hiệu ở đây và ở đó", và "có chứng cứ về những điều kiện sống được". Nói cách khác, có dấu hiệu cho thấy một số hành tinh và vệ tinh có thể có sự sống, nhưng chúng ta chưa tìm thấy bằng chứng cụ thể về sự sống ở những nơi này.
Có thể có hàng trăm triệu hành tinh có khả năng sống được chỉ riêng trong thiên hà của chúng ta. Các nhà khoa học xác định rằng một hành tinh có khả năng cho phép sự sống nếu nó nằm trong "vùng sống được" - một khu vực mà khoảng cách từ ngôi sao tới hành tinh đá vừa đủ để nước lỏng tồn tại được trên bề mặt hành tinh. Như chúng ta biết, nước lỏng một thành phần thiết yếu cho sự sống trên Trái Đất. Các hành tinh và vệ tinh nằm ngoài vùng sống được cũng không hẳn là không thân thiện với sự sống. Ví dụ, vệ tinh Europa của Sao Mộc không nằm trong vùng sống được của Mặt Trời, nhưng có một đại dương nước mặn dưới lớp vỏ băng của nó, là nơi có thể có khả năng có sự sống.
Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm dấu hiệu của sự sống ở cả trong và ngoài Hệ Mặt Trời của chúng ta. Madhusudhan đã đứng đầu một nghiên cứu, được công bố vào tháng 10 năm 2023 trên The Astrophysical Journal Letters. Nghiên cứu này đã phát hiện ra dấu hiệu của đại dương trên một hành tinh có tên là K2-18 b, nằm cách chúng ta hơn 100 năm ánh sáng. Dữ liệu của họ cũng cho thấy có "dấu hiệu tiềm năng" của dimetyl sulfua (C2H6S), một hóa chất mà theo như chúng ta biết chỉ được tạo ra bởi sự sống trên Trái Đất.
"Điều đó còn rất thiếu chắc chắn," ông nói. "Chúng ta không biết nó có tồn tại hay không, nhưng chúng ta thấy nó trong dữ liệu ở một mức độ nào đó."
Dấu hiệu tiềm năng về sự sống ngoài hành tinh đó sẽ được nghiên cứu thêm và có thể bị bác bỏ. Tuy nhiên, Madhusudhan nói ông sẽ không ngạc nhiên nếu chúng ta tìm thấy chứng cứ cho sự sống vi khuẩn ngoài hành tinh trong thập kỷ tới. "Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu không có sự sống nào ở đó," ông nói thêm.
Seager thì tin rằng chúng ta sẽ xác nhận sự tồn tại của sự sống ngoài hành tinh chỉ khi có các nhiệm vụ (tàu không gian/vệ tinh/tàu đổ bộ) trả mẫu về - tức là tới tận nơi để thu thập các mẫu từ một hành tinh hoặc vệ tinh khác và đưa chúng trở lại Trái Đất để nghiên cứu, các phép đo tại chỗ, hoặc phát triển được "công nghệ tiên tiến đến mức không tưởng" như một kính thiên văn thấu kính hấp dẫn Mặt Trời - một công cụ lý thuyết sẽ sử dụng trường hấp dẫn của Mặt Trời để khuếch đại ánh sáng từ các hành tinh xa xôi.
Seager đã tham gia một nghiên cứu năm 2020 được công bố trên Nature Astronomy, trong đó cho biết có "sự hiện diện rõ ràng" của khí phosphine (PH3) - một dấu hiệu tiềm năng của sự sống - ở Sao Kim. Nghiên cứu này đã được thảo luận trong cộng đồng khoa học kể từ đó.
Các nhà nghiên cứu sẽ tranh luận về việc các dấu hiệu tiềm năng cho sự sống được phát hiện trên các hành tinh khác có thực hay không, sau đó là việc những dấu hiệu đó có chính xác hay không và chúng có thực sự được gây ra bởi sự sống hay không. Đó là những điều mà họ hiện tại sẽ không thể chứng minh mà không thu thập mẫu, theo Seager cho biết.
Tuy nhiên, Seager vẫn tin rằng các nhà khoa học sẽ tìm thấy thêm nhiều dấu hiệu của nước và đại dương mà qua đó có thể chỉ ra khả năng sống được, cũng như các loại khí có thể ra đời bởi sự sống.
Đừng quên rằng vũ trụ là vô cùng rộng lớn. Việc đưa con người đến K2-18 b bằng động cơ tên lửa truyền thống sẽ mất hơn một triệu năm. Việc gửi tàu không gian nhanh nhất của chúng ta đến ngoại hành tinh gần nhất, Proxima Centauri b, sẽ mất hàng nghìn năm. Các hành tinh và vệ tinh trong Hệ Mặt Trời đối với chúng ta chỉ như căn nhà bên cạnh khi so với những nơi xa xôi đó, nhưng việc di chuyển bằng công nghệ ngày nay đã mất tới hàng tháng hoặc hàng năm.
R.T
Theo Livescience
