Thời gian các tháng đầu mỗi năm khá hiếm các trận mưa sao băng. Trận mưa sao băng sắp tới tuy chỉ là một mưa sao băng cỡ trung bình nhưng sẽ là hiện tượng dáng chú ý nhất trong thời gian này: mưa sao băng Lyrids.
Mưa sao băng Lyrids xuất phát từ một đám bụi, đá nhỏ nằm trên quĩ đạo Trái Đất, tàn tích của đuôi sao chổi Thatcher (C/1861 G1) khi nó đi qua quĩ đạo Trái Đất và bị lực hấp dẫn giữ lại một phần. Sao chổi này là một sao chổi chu kì dài, nó đã được phát hiện ngày 4/4/1861 khi nó đi qua quĩ đạo Trái Đất.
Cần lưu ý rằng đây là một trận mưa sao băng nhỏ, có cực điểm vào đêm 21, 22/4 hàng năm. Thực tế suốt các đêm từ 16 đến 25/4 nếu trời trong bạn đã có cơ hội thấy một số sao băng của trận Lyrids này, nhưng với số lượng rất hỏ, thường chỉ 1-3 sao băng mỗi giờ trong những ngày không phải cực điểm.
Vào cực điểm, thông thường bạn có thể thấy từ 15-30 sao băng của trận mưa sao băng này mỗi giờ tùy vào thời điểm quan sát, điều kiện không khí và ánh sáng .... Kỉ lục vào năm 1982, các nhà thiên văn nghiệp dư đã quan sát được tới 90 sao băng mỗi giờ (khoảng 40 giây xuất hiện một sao băng).
Năm nay, cực điểm của mưa sao băng Lyrids sẽ rơi vào sáng ngày 23/4 theo giờ Việt Nam, do đó thời điểm lý tưởng nhất để quan sát trận mưa sao băng này là rạng sáng ngày 23/4 (sau nửa đêm 22/4). Để quan sát trận mưa sao băng này, hãy hướng về phía Đông và tìm chòm sao Lyra, khoảng sau 1h đêm chòm sao này rất dễ nhận ra bởi ngôi sao Vega (sao Chức Nữ - một trong những ngôi sao sáng nhất bầu trời đêm) nằm trên cao hơn so với phần còn lại ngay phía dưới gồm 4 ngôi sao lập thanh một hình bình hành hoàn chỉnh. Trận mưa sao băng này sẽ có trung tâm nằm ngay kề chòm sao Lyra (như hình dưới). Một điều bất lợi là Mặt Trăng sẽ lên khá cao và đạt độ sáng tới 75% vào thời điểm bạn quan sát, do đó khả năng quan sát của bạn sẽ bị giảm một phần. Mặt khác theo dự đoán, mưa sao băng Lyrids năm nay sẽ khá nhỏ, chỉ với 15-20 sao băng mỗi giờ vào cực điểm, do đó bạn cũng nên cân nhắc trước khi quan sát nếu vị trí, ánh sáng và không khí nơi bạn quan sát không thật sự phù hợp (đọc các lưu ý phía dưới).
Các lưu ý về quan sát sao băng của VACA gửi bạn:
- Hãy hết sức chú ý bảo vệ sức khỏe của bạn bằng cách mặc ấm trước khi ra ngoài trời lạnh (nhất là với các tỉnh miền Bắc)
- Theo dõi thời tiết trước khi quyết định quan sát, trong trường hợp trời nhiều mây, tốt nhất bạn không nên lãng phí thời gian và sức lực của mình để đổi lấy sự thất vọng
- Chọn địa điểm có góc nhìn rộng, không bị ánh đền chiếu thẳng vào mắt, tuy nhiên bạn cũng nên hết sức lưu ý chọn địa điểm sao cho vừa quan sát tốt vừa bảo đảm an ninh cho bản thân vào ban đêm.
- Nên quan sát sau 12h đêm, lý tưởng nhất là từ 2 đến 4 giờ sáng ở tư thế nằm ngửa vì đó là tư thế tốt nhất để bạn luôn hướng ánh mắt lên bầu trời.
- Bạn không cần kính thiên văn hay ống nhòm để quan sát mưa sao băng, thậm chí điều đó còn làm kết quả tệ hơn là quan sát bằng mắt thường vì tốc độ của mỗi sao băng lên tới hơn 30km/s, ở độ phóng đại của kính thiên văn và ống nhòm, vận tốc góc sẽ nhân lên nhiều lần nữa và bạn không thể kịp đưa ống kính đuổi theo để nhìn được. Nếu bạn muốn ghi hình lại, bạn cần đến những camera có thể focus ra xa vô tận và đặt chế độ chụp nhanh, liên tục, hay đơn giản là để chế độ quay phim liên tục, đừng bao giờ nghĩ đến chuyện dùng một máy ảnh kĩ thuật số thông thường và đợi sao băng đang lướt qua thì bấm máy.
