Thứ khoáng chất cuối cùng từng được tin rằng chỉ có thể có ở Mặt Trăng nay đã được tìm thấy ở vùng Pilbara phía Tây Australia. Đây là kết quả của các nhà nghiên cứu tại trung tâm hiển vi và phân tích (CMCA) của đại học Tây Australia.
Tranquillityite là cái tên được đặt theo tên của biển Thanh Bình trên Mặt Trăng nơi các nhà du hành của Apollo 11 đã hạ cánh. Nó được tìm thấy bởi giáo sư Birger Rasmussen khi nghiên cứu một mẫu đá trên Trái Đất qua kính hiển vi điện tử.
Năm 1970, sau khi phân tích mẫu đá do các nhà du hành của Apollo11 (Neil Armstrong, Edwin 'Buzz' Aldrin và Michael Collins) mang về, họ xác định được 3 loại khoáng chất là armalcolite (đặt theo 3 cái tên Armstrong-Aldrin-Collins), pyroxferroite và tranquillityite mà họ tin rằng chúng chỉ có mặt trên Mặt Trăng.
Armacolite và pyroxferroite sau này đều được tìm thấy có mặt trên Trái Đất, nhưng khi tiến sĩ Janet Muhling và trợ lý giáo sư Alexandra Suvorova của CMCA công bố bài báo mới đây trên tạp chí Geology, đó là lần đầu tiên người ta biết rằng Tranquillityite có mặt trên Trái Đất.
Để xác minh mẫu khoáng chất tại Pilbara, tiến sũ Muhling phân tích thành phần của nó bằng cách thu lấy các chùm tia X phát ra khi mẫu vật bị tác động bởi chùm electron trong kính hiển vi điện tử. Nó cho thấy thứ khoáng chất trên Trái Đất này được tạo thành từ cùng các nguyên tố với tranquillityite. Các nhiễu xạ điện tử cho thấy hai khoáng chất này có cùng một cấu trúc tinh thể.
Trước đây, người ta đã từng tin rằng tranquillityite chỉ có ở mặt Trăng và các thiên thạch đến từ Mặt Trăng (hay có thể cả Sao Hỏa).
Các nhà nghiên cứu tin rằng tranquillityite là khoáng chất cuối cùng của mặt Trăng được tìm thấy trên Trái Đất vì nó rất hiếm, nhỏ và dễ biến đổi. Mặt Trăng không có nước nên các khoáng chất của nó được giữ nguyên trạng, trong khi đó chỉ cần một lượng nước nhỏ từ magma trên Trái Đất có thể làm các khoáng chất biến đổi rất khó để xác định.
Tranquillityite có mặt ở cả Trái Đất và Mặt Trăng, là một khoáng chất lý tưởng để xác định tuổi của các lớp đá bằng phương pháp đo tuổi phóng xạ. Những viên đá tại Pilbara có chứa tranquillityite được xác định là khoảng 820 triệu năm tuổi, nhưng nghiên cứu của giáo sư Rasmussen và các đồng nghiệp cho thấy nó phải có tuổi thọ khoảng 1030 triệu năm (hơn 1 tỷ tuổi).
VACA
(theo Sceince Daily)
