In bài này
Hoạt động

Nhận lời mời từ Câu lạc bộ Triết học tại Hà Nội, đại diện VACA đã có buổi gặp gỡ và trao đổi về một số vấn đề cơ bản của thiên văn học, vật lý thiên văn cũng như tương quan giữa sự phát triển của thiên văn với vũ trụ quan và các quan điểm triết học vào sáng mùng 4 tháng 12 vừa qua.

 

Thiên văn học vốn là lĩnh vực nghiên cứu ra đời rất sớm, song hành cùng nhiều lĩnh vực khác trong đó có triết học. Sự phát triển về nhận thức thế giới của con người (thế giới quan) dù ở bất cứ thời đại nào cũng gắn liền với sự phát triển của khoa học. Đó là bởi dù các quan điểm có thể khác nhau nhưng không thể không dựa trên những nền tảng cơ bản của khoa học tự nhiên, mà bao trùm các lĩnh vực khoa học đó là vật lý - và tất nhiên, thiên văn học, hay ngày nay gọi chính xác là vật lý thiên văn, là một phân nhánh có vai trò quan trọng của vật lý.

Sự xuất hiện của cơ học lượng tử, thuyết tương đối rộng cùng các quan sát về sự giãn nở của vũ trụ đầu thế kỷ 20 đã đưa tới sự ra đời của một phạm vi nghiên cứu hoàn toàn mới trong vật lý thiên văn mà chúng ta gọi là vũ trụ học (cosmology). Việc nghiên cứu các mô hình vũ trụ trong đó mô tả các đặc tính của không-thời gian, quá khứ và tương lai của vũ trụ, ... ngày nay đã trở thành một mũi nhọn được chú trọng của vật lý nói riêng và khoa học nói chung. Những thông tin thu được từ các nghiên cứu đó bằng lý thuyết cũng như thực nghiệm đã góp phần ảnh hưởng không hề nhỏ tới thế giới quan của nhân loại trong một thế kỷ qua.

Với mục tiêu nêu rõ và thảo luận chi tiết vào những vấn đề như nêu trên, buổi thảo luận và hỏi đáp đã được CLB Triết học tổ chức tại Hà Nội với sự tham gia thuyết trình và trao đổi của đại diện VACA.

Nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn - Chủ tịch VACA - tham gia thuyết trình và trao đổi

Mặc dù chủ đề khá phức tạp và được coi là "dễ gây tranh cãi" nhưng buổi thảo luận vẫn có khá nhiều người tham gia từ nhà nghiên cứu có thâm niên cho tới các bạn trẻ.

Trong buổi gặp gỡ này, ngoài phần thuyết trình sơ lược về lịch sử thiên văn học cùng mối tương quan của nó với sự phát triển thế giới quan, cũng như phạm vi nghiên cứu, phương pháp luận và các đối tượng chính của thiên văn học ngày nay thì người tham gia còn có nhiều câu hỏi, nhiều thảo luận từ cơ bản tới chi tiết về các vấn đề liên quan:

- Vũ trụ vô hạn hay hữu hạn? Ngoài vũ trụ có không gian và thời gian hay không?
- Tại sao có các hằng số vũ trụ nhất định? Các hằng số có phải là tuyệt đối?
- Thăng giáng lượng tử là gì và nó có thể dẫn tới những kịch bản khác cho tương lai của vũ trụ hay không?
- ...
- Diễn giả có đức tin hay không?
- ...


Hiển nhiên, không phải mọi câu hỏi đều có lời giải cuối cùng, bởi có những vấn đề thuộc về phạm vi lý luận và tranh cãi của triết học nhiều hơn là của vật lý. Mặc dù vậy, những thông tin về vật lý và vũ trụ học chắc chắn là những yếu tố góp phần không nhỏ trong việc định hình thế giới quan khoa học của bất cứ ai.

VACA xin trân trọng cám ơn lời đề nghị và sự hợp tác nhiệt tình của CLB Triết học, cùng như xin cám ơn sự tham gia lắng nghe, hỏi đáp, phản biện của các nhà nghiên cứu, các bạn trẻ yêu thích khoa học và triết học của CLB.

VACA